खतना म्हणजे काय ? मुस्लिम व्यक्तीच्या लींगाचा पुढचा भाग का कापतात ?

 मुस्लीम व्यक्तींमध्ये लिंगाचा पुढचा भाग कापण्याची जी परंपरा आहे त्याला  सुंता किंवा खतना म्हणून ओळखले जाते. ही परंपरा मुस्लिम समाजात फार पुर्वी पासुन चालत आलेली आहे. परंतु आजही अनेक लोकांना खतना म्हणजे काय व खतना कशासाठी केली जाते. याबाबतची सखोल माहिती नाही. त्यामुळे आज आम्ही तुम्हाला खतना म्हणजे काय हे विस्तारित पणे सांगणार आहोत. ही परंपरा धार्मिक आणि सांस्कृतिक कारणांमुळे केली जाते. यामागची मुख्य कारणं खालीलप्रमाणे आहेत, जे की आपण पुढे पाहणार आहोत.

महत्त्वाचं म्हणजे, सुंता ही इस्लाममध्ये फार पूर्वीपासूनची परंपरा आहे, आणि ती आजही अनेक मुस्लीम देशांमध्ये आणि समुदायांमध्ये सांस्कृतिक व धार्मिक कारणांमुळे पाळली जाते. मी आता अधिक विस्ताराने सांगतो की मुस्लीम समाजात सुंता (खतना) का केली जाते, तिच्यामागची धार्मिक, सांस्कृतिक, आणि वैद्यकीय कारणं काय आहेत.

1. धार्मिक कारणं (इस्लाम धर्मातील भूमिका)

खतना (सुंता) ही इस्लाम धर्मात एक अत्यंत महत्त्वाची धार्मिक परंपरा मानली जाते. कुरआनमधून थेट आदेश नसले तरी, हदीस (प्रेषित मुहंमद यांच्या कृती व शब्दांचे संकलन) यामध्ये खतना करणे ही प्रथा आवर्जून सांगितली आहे.

प्रेषित इब्राहीम (अब्राहम) यांनी अल्लाहच्या आज्ञेने आपला खतना केला होता असे मानले जाते. म्हणून प्रेषित इब्राहीम यांचे अनुकरण म्हणूनही ही प्रथा पाळली जाते.

प्रेषित मुहंमद यांनी सांगितले की:

“पाच गोष्टी नैसर्गिक स्वच्छतेचा भाग आहेत – खतना, केस काढणे, नखं कापणे, बगल व जांघेचे केस काढणे.”

या संदर्भाने, खतना ही इस्लाममध्ये "फित्रा" म्हणजेच नैसर्गिक व स्वच्छ जीवनशैलीचा भाग मानली जाते.

2. सांस्कृतिक व सामाजिक कारणं

ओळख व समर्पण: मुस्लीम समुदायात मुलगा मोठा होतो तेव्हा त्याचे खतना करणे म्हणजे तो आता समाजाचा एक पूर्ण सदस्य झाला, अशी एक ओळख तयार होते.

समूहाची एकता: प्रत्येक मुस्लीम मुलगा खतनाची प्रक्रिया अनुभवतो. त्यामुळे ही एक समान सांस्कृतिक ओळख बनते.

कुटुंब आणि सणासुदीचा भाग: काही ठिकाणी खतना केल्यावर कुटुंबात उत्सव साजरा केला जातो. काही समाजांत यावेळी मुलाला गोडधोड खायला दिलं जातं, त्याचं कौतुक केलं जातं, आणि भेटवस्तू दिल्या जातात.

3. वैद्यकीय व स्वच्छतेशी संबंधित कारणं

स्वच्छतेस मदत: फोरस्किन (लिंगाचा बाह्य भाग) नसल्यानं त्या भागात स्राव, लघवीचे अवशेष, धूळ साचत नाही. त्यामुळे स्वच्छता राखणे सोपे होते.

इन्फेक्शनचा धोका कमी:

संशोधनानुसार, खतना केलेल्या पुरुषांमध्ये:

मूत्रमार्गाच्या संसर्गाचा धोका कमी होतो.

HIV आणि इतर लैंगिक आजार होण्याची शक्यता थोडीशी कमी असते.

काही प्रकारच्या कर्करोगांचा धोका कमी असतो.

पार्टनरला संरक्षण: काही अभ्यास दर्शवतात की खतना केलेल्या पुरुषांच्या महिला जोडीदारांना गर्भाशयाच्या काही आजारांचा धोका कमी असतो.

4. लहान वयात खतना का करतात?

लहान वयात ही प्रक्रिया कमी वेदनादायक असते, लवकर बरे होते.

मुलगा वयाने मोठा झाल्यावर मनाने तयार नसतो, त्यामुळे त्याला मानसिक त्रास होऊ शकतो.

बालपणातच खतना करणे ही अनेक मुस्लीम कुटुंबांमध्ये परंपरा आहे – काही ७ दिवसांतच करतात, काही ७ वर्षांपूर्वी.

5. इतर धर्मांमध्येही प्रथा

यहूदी धर्म: खतना ही प्रथा इस्लामपूर्वीपासून यहूदी धर्मातही आहे. ते नवजात मुलं ८ व्या दिवशी खतना करतात.

ख्रिश्चन धर्म: ख्रिस्ती धर्मात खतना अनिवार्य नाही, पण काही उपपंथ (जसे की इथिओपियन ऑर्थोडॉक्स) यामध्ये ती केली जाते.

अन्य समाज: आफ्रिका, आशिया आणि अमेरिकेतील काही आदिवासी समाजांमध्येही ती सांस्कृतिक कारणांनी केली जाते.

निष्कर्ष

मुस्लीम समाजात खतना ही एक धार्मिक कर्तव्य, स्वच्छतेची सवय, आणि समाजाशी एकरूप होण्याची प्रक्रिया आहे. तिचा उद्देश केवळ वैद्यकीय नसून ती एक श्रद्धेची, परंपरेची आणि नैतिक शुद्धतेची प्रतिक आहे.